Visuele beperking of blind? Ook jij kan gamen!
Gamen is allang niet meer voorbehouden aan mensen met perfect zicht. Steeds meer spelers met een visuele beperking vinden hun weg naar virtuele werelden dankzij betere toegankelijkheidsopties, aangepaste hardware en audiogames. In deze special gaan we dieper in op wat gamen met een visuele beperking vandaag mogelijk maakt.
Wat is visuele toegankelijkheid in games?
Visuele toegankelijkheid gaat over het aanpassen van een game-ervaring zodat ook spelers met een verminderd of afwezig zicht kunnen meespelen. Dat kan gaan van iemand met kleurenblindheid of beperkt zicht, tot iemand die volledig blind is.
Toegankelijke games zorgen ervoor dat:
Tekst goed leesbaar is (groot, helder, voldoende contrast).
Navigatie niet alleen visueel maar ook via geluid of vibratie gebeurt.
Belangrijke informatie niet uitsluitend visueel gecommuniceerd wordt.
Menustructuren en gameplay begrijpelijk en bedienbaar zijn met hulpmiddelen.
Hulpmiddelen & technologie
Om gamen mogelijk te maken voor slechtzienden of blinden, bestaan er ook tools:
Screenreaders: zoals NVDA, JAWS of VoiceOver. Op console zijn er ingebouwde opties zoals de narrator op Xbox of VoiceOver op PlayStation.
Schermvergroters: Zoom op iOS, vergrotingsopties in Windows of PlayStation.
Brailleleesregels: handig bij het navigeren van menu’s, minder voor gameplay zelf.
Toegankelijke controllers: zoals de Xbox Adaptive Controller (met voelbare knoppen en aansluitbare hulpmiddelen).
Xbox Narrator & PlayStation VoiceOver
Zowel Microsoft als Sony hebben hun consoles uitgerust met ingebouwde schermlezers, zodat ook blinde of slechtziende spelers zelfstandig door menu’s kunnen navigeren en hun console kunnen gebruiken zonder visuele assistentie.
Xbox Narrator
De Narrator op Xbox is een schermlezer die tekst op het scherm voorleest. Hij werkt op de Xbox Series X|S en Xbox One, en is gebaseerd op de Windows Narrator van Microsoft.
Belangrijkste functies:
Voorlezen van menu’s, instellingen, meldingen en knoppen.
Werkt in meerdere talen, waaronder Engels, Frans, Duits en Spaans (Nederlands is momenteel beperkt).
Ondersteunt het gebruik van koptelefoons voor privé-voorlezing.
Reageert direct op de D-pad, triggers en knoppen om feedback te geven bij navigatie.
Zo activeer je de Xbox Narrator:
Houd de Xbox-knop op je controller ingedrukt totdat het menu verschijnt.
Kies “Toegankelijkheid” > “Narrator”.
Je kunt de snelheid, toonhoogte en stem aanpassen.
Narrator is vooral handig bij het instellen van de console, het downloaden van games, en bij games die zelf geen ingebouwde spraakoutput hebben. Steeds meer Xbox-games maken hier aanvullend gebruik van.
PlayStation VoiceOver
Op PlayStation is VoiceOver de standaard schermlezer. Deze werkt op de PlayStation 5 en in beperkte mate op de PS4. Hij is gebaseerd op de toegankelijkheidstechnologie van Sony die ook op hun smartphones wordt gebruikt.
Belangrijkste functies:
Voorleest welke knop je geselecteerd hebt in menu’s, instellingen en de PlayStation Store.
Kan gekoppeld worden aan brailleleesregels (in theorie via externe tools, maar beperkt ondersteund).
Past zich aan aan de ingestelde taal en regio van je systeem.
Werkt zowel met de DualSense-controller als met externe accessoires.
Zo activeer je VoiceOver op PS5:
Ga naar “Instellingen” > “Toegankelijkheid” > “Screen Reader”.
Schakel “Screen Reader” in.
Pas stem, snelheid en volume aan volgens je voorkeur.
VoiceOver biedt een heldere stem en is bijzonder geschikt voor dagelijkse handelingen zoals het starten van games, instellingen aanpassen, of communiceren met vrienden. Sommige PlayStation-games (zoals The Last of Us Part II) gaan nog een stap verder door interne menu’s ook te laten voorlezen met hun eigen spraaksystemen.
Populaire games met sterke toegankelijkheidsopties
The Last of Us Part II (PS4/PS5)
Een van de eerste AAA-games met volledige toegankelijkheidsopties voor blinde spelers.
Bevat meer dan 60 toegankelijkheidsinstellingen, waaronder een speciale modus voor volledig blind gamen.
3D-audio cues, navigatiehulp via geluid, automatisch richten, trilfeedback bij interactiepunten, en spraaksynthese voor menu’s en teksten.
Hoog contrast-modus maakt personages, vijanden en voorwerpen duidelijk zichtbaar voor spelers met beperkt zicht.
QTE’s (quick-time events) kunnen vertraagd of uitgeschakeld worden.
Ontwikkeld met input van blinde gamers zoals Brandon Cole, en geprezen als mijlpaal in inclusieve game design.
God of War Ragnarök (PS5)
Actie-avontuur met meer dan 70 toegankelijkheidsopties, gericht op visuele, motorische en auditieve beperkingen.
Voor slechtziende spelers: grote tekst, aanpasbare interface, hoog contrast-modus, en kleurfilters voor kleurenblindheid.
Automatische platformactie, gerichte camera-aanpassing en vergroting van interactiepunten helpen bij visuele oriëntatie.
Audio-aanwijzingen versterken navigatie en gevechtsfeedback, ook buiten het zichtveld.
Ondersteuning voor tekst-naar-spraak in menu’s, inclusief inventaris en instellingen.
Forza Horizon 5 (PC/Xbox Series X|S)
Toegankelijke openwereld-racer met uitgebreide ondersteuning voor visuele beperkingen.
Schermlezer-ondersteuning voor menu’s en instellingen op Xbox.
Grote, aanpasbare UI-elementen (tekst, minimap, iconen) en visuele hulplijnen op het parcours.
Kleurenblindheidsmodi, bewegingsblur uitschakelen, en contrastverhoging beschikbaar.
Audio signalen geven richtingsaanwijzingen en snelheid aan, bruikbaar in combinatie met vibratie via controller.
Spelers kunnen rijden met sterk vereenvoudigde besturing en automatische functies, wat het toegankelijk maakt voor gamers met meerdere beperkingen.
The Vale: Shadow of the Crown (PC/Xbox)
Een volledig audio-gedreven action-RPG, speciaal ontworpen voor blinde en slechtziende spelers.
Je speelt een jonge prinses die blind geboren is en in ballingschap leeft. Wanneer haar escorte wordt aangevallen, moet ze op gehoor, intuïtie en gevoel overleven.
3D-audio en ruimtelijke geluidseffecten zijn de kern van de gameplay: je hoort vijanden naderen, voelt windrichtingen, en herkent omgeving via klanktextuur.
Besturing via controller of toetsenbord is eenvoudig en responsief, met duidelijke haptische feedback.
Geen visuele interface: alle informatie wordt via audio geleverd – ideaal voor spelers met een volledige visuele beperking.
Bekroond met meerdere toegankelijkheidsprijzen en ontwikkeld in samenwerking met blinde gamers.
Audiogames: volledig spelen zonder zicht
Er bestaat ook een aparte categorie games die volledig zonder beeld te spelen zijn. Deze audio-only games vertrouwen op geluiden, muziek en ruimtelijke audio om je te begeleiden:
A Blind Legend
Een middeleeuws avontuur bestuurd met swipes en 3D-audio. Je speelt een blinde ridder die zijn dochter moet redden.Papa Sangre
Horrorervaring waarbij je via geluid navigeert in het donker. Alleen te spelen met een hoofdtelefoon.BlindSide
Een survivalgame volledig op basis van geluid.
Audiogames.net: het centrale platform voor audiogaming
Als je op zoek bent naar games die volledig op geluid draaien, is Audiogames.net dé plek bij uitstek. Deze website bestaat al sinds 2002 en is wereldwijd hét platform voor blinde en slechtziende gamers die op zoek zijn naar toegankelijke games, ervaringen willen delen of vragen hebben over software en hardware.
Wat vind je op Audiogames.net?
Meer dan 600 games
De website bevat een uitgebreide database van audio-only en toegankelijke games. Je kunt er zoeken op genre, platform, besturingssysteem en prijs (veel games zijn gratis of betaalbaar).Gedetailleerde beschrijvingen
Elke game in de database bevat een beschrijving, informatie over de ontwikkelaar, gameplay-uitleg en vaak ook gebruikersreviews of audiofragmenten.Actieve community en forum
De site herbergt een zeer actieve gemeenschap met duizenden leden. Op het forum bespreken gamers nieuwe releases, geven ze elkaar tips, en helpen ze met technische problemen. Ook ontwikkelaars vragen er actief feedback aan blinde spelers om hun games te verbeteren.Regelmatige updates
De site wordt nog steeds onderhouden en geüpdatet met nieuwe games, nieuwsartikels en interviews met ontwikkelaars. Er is ook aandacht voor mobiele apps en innovaties in de sector.Educatieve en creatieve projecten
Audiogames.net linkt ook naar experimentele projecten en tools die gebruikmaken van 3D-audio, binaurale technieken of haptische feedback — vaak afkomstig uit de academische wereld of non-profitsector.
Waarom is deze site belangrijk?
Voor mensen met een visuele beperking is het vaak moeilijk om geschikte games te vinden in de reguliere app stores of via gamewinkels. Audiogames.net centraliseert deze informatie op één toegankelijke plek, samengesteld dóór en vóór mensen met een visuele beperking. Dat maakt het platform niet alleen informatief, maar ook bijzonder gemeenschapsgericht.
Bij Accessible Gaming verzamelen we toegankelijkheidsinformatie per game en testaccessoires in de praktijk. Ben je op zoek naar een specifieke game, of wil je een demo komen doen met aangepast materiaal? Neem dan gerust contact met ons op of kom langs op een van onze testdagen.